Güncel Patoloji Dergisi 2018, Cilt 2, Ek Sayı
EPS250(683 - Methotreksat ilişkili Diffüz büyük B hücreli lenfoma: Olgu sunumu
Hematopatoloji
Özlem Ton Eryılmaz 1, Aysun Halaçoğlu 2, Hanife Özkayalar 3, Fevziye Kabukcuoğlu 1
1 Sağlık Bilimleri Üniversitesi Şişli Hamidiye Etfal Sağlık Uygulama Ve Araştırma Merkezi, Tıbbi Patoloji Anabilim Dalı
2 Sağlık Bilimleri Üniversitesi Şişli Hamidiye Etfal Sağlık Uygulama Ve Araştırma Merkezi, Hematoloji Kliniği
3 Yakın Doğu Üniversitesi, Patoloji Anabilim Dalı
  Giriş: Romatoid artrit gibi otoimmün hastalıkların tedavisinde kullanılan immunsupresif ajan olan Methotreksatı uzun süreli kullananlarda lenfoproliferatif hastalıklar gelişebilmektedir. Methotreksat ilişkili lenfoproliferatif hastalıkların morfolojik spektrumu post transplant lenfoproliferatif hastalıklara benzerdir. En sık, diffüz büyük B hücreli lenfoma, klasik Hodgkin lenfoma bildirilmektedir. Polimorfik/ lenfoplazmositik lenfoproliferatif hastalık ve Hodgkin benzeri lezyonlar da görülebilmektedir.

Olgu: 8 yıldır romatoid artrit tanılı ve 8 yıl boyunca methotreksat kullanımı öyküsü bulunan, son 3 yıldır takipsiz olan 52 yaşında kadın hasta, 1.5 aydır öksürük, balgam, gece terlemesi, kilo kaybı ve halsizlik şikayetleriyle hastanemize başvurdu. Antibiyoterapiye rağmen şikayetleri gerilemeyen hastada yapılan tetkiklerde pansitopeni, LDH yüksekliği saptandı. Toraks ve batın Bt de mediastinal, aksiler, inguinal, intraabdominal çok sayıda konglomere lenfadenopati görüldü. Aksiller lenf bezinden trucut biyopsi ve inguinal lenf bezi eksizyonel biyopsi yapıldı. Her iki lenf bezine ait kesitlerde diffüz dağılım gösteren iri pleomorfik veziküler nükleuslu, belirgin nükleollü, geniş sitoplazmalı bazıları binükleer ve multinükleer hücrelerden oluşan infiltrasyon, nekroz odakları izlendi. İmmunohistokimyasal çalışmada CD20(+), CD3(-), CD30(+), EBV LMP(+), BCL-2 (+),CD10(-), BCL-6(-), MUM-1 (+), Pax-5 (+), CD15(-), CD5(-),Fascin (-), CD21(-), CD23(-), CD38(-),CD138(-), HHV-8(-), ALK(-) saptandı. Ki 67 proliferasyon indeksi %40-50 düzeyinde idi. Bulgular CD 30(+), EBV (+) Diffüz büyük B hücreli lenfoma ile uyumlu olup olgunun kliniğinde bulunan romatoid artrit ve methotreksat kullanımı göz önüne alındığında methotreksat ilişkili lenfoproliferatif hastalık lehine yorumlandı. Methotreksat tedavisinin kesilmesiyle lenfadenopatilerde gerileme görüldü.

Sonuç: Methotreksat ilişkili Diffüz büyük B hücreli lenfomaların çoğu , özellikle EBV(+) olanlar aktive B hücre fenotiplidir . EBV pozitif vakalar sıklıkla CD30 pozitiftir. Methotreksat tedavisinin kesilmesiyle özellikle EBV pozitif vakalarda regresyon görülebilmektedir. Ancak regresyon göstermeyen vakalarda kemoterapi verilmektedir. Bu nedenle, klinik olarak otoimmun hastalık ve methotreksat kullanımının varlığının sorgulanması ve methotreksat tedavisinin kesilmesi önemlidir.
Anahtar Kelimeler : Lenfoma, diffüz büyük B hücreli, methotreksat