Özet

Prostat karsinomu erkekler arasında 2. en sık görülen kanser türüdür. Prostat karsinomu en sık kemik ve lenf nodlarına metastaz yapar. Klinik ve patolojik evre, yaş, ırk, cerrahi sınırlar ve PSA değeri prognostik öneme sahiptir.

Osteopontin; epitel hücrelerince salınan ve epitelyal büyüme fonksiyonuna aracılık eden bir fosfoproteindir. Osteopontin tümör hücrelerinin metastatik özellik kazanımına neden olmaktadır. Over ve prostat kanseri progresyonunda aktive edici rolü olduğu, özellikle ileri evre, kötü prognoz, metastaz gelişimi ile ilişkili olduğu gösterilmiştir. Artmış osteopontin ekspresyonunun Gleason toplam değeri ve azalmış sağkalım ile korelasyon gösterdiğine dair çalışmalar vardır.

Çalışmamıza; prostat karsinomu tanısı almış, kemik metastazı yapmış 82 olgunun, ve metastaz saptanmamış 22 adet olgunun prostatektomi ve biyopsi materyalleri ile 10 adet sistoprostatektomili olgunun neoplazi içermeyen prostat dokusu dahil edildi. Osteopontinin immünohistokimyasal eksresyonunun grade, metastaz ve prognoz ile ilişkisi değerlendirildi.

Total grade ile osteopontin ekspresyonu arasında anlamlı bir ilişki saptanmadı. Yaşam süresi ile osteopontin skoru arasında anlamlı bir korelasyon görülmedi. Metastaz ile osteopontin skoru arasında anlamlı bir ilişki saptanmadı. Metastazlı prostatik karsinom bloklarında yapılan; aynı blok içinde farklı grade karsinom odaklarındaki osteopontin ekspresyon skorları karşılaştırıldığında grade ile immünekspresyon arasında pozitif yönde zayıf derecede anlamlı bir korelasyon saptandı.

Çalışmada; metastaz durumu ile osteopontin skoru arasında, yaşam süresi ile osteopontin skoru arasında ve total grade ile osteopontin skoru arasında anlamlı bir ilişki görülmemesi; osteopontin ekspresyonunun yüksek metastaz oranı, düşük yaşam süresi ve yüksek karsinom grade’i ile korelasyon gösterdiğine dair yapılan çalışmalar ile uyumsuz sonuçlanmış olmakla birlikte metastazlı olgularda, farklı derecedeki karsinom odaklarında yüksek grade ile yüksek osteopontin ekspresyonu arasında pozitif yönde zayıf düzeyde anlamlı ilişki saptanması bu konuda yapılan önceki çalışmalar ile uyumlu sonuçlanmıştır.

Sonuç olarak; osteopontin, metastatik prostat karsinomlu olgularda yüksek grade’li alanlarda daha güçlü immünreaktivite farkı göstermesi nedeniyle kuvvetli ekspresyon gösteren olguların metastatik özellik kazanabileceğine dair bir fikir verebilir.